AM, NS en gemeente Zwolle maken een ambitieus, innovatief en bruisend innovatiedistrict in de Zwolse Spoorzone

Gebiedsontwikkelaar AM is door NS en gemeente Zwolle geselecteerd om het voormalige bedrijventerrein bij het NS station in Zwolle te ontwikkelen tot bruisend innovatiedistrict, genaamd WärtZ.

AM en NS hebben officieel hun handtekening gezet onder de verkoop- en samenwerkingsovereenkomst. Het winnende plan bestaat uit zo’n 850 woningen voor alle leeftijden en 26.500 m2 niet-wonen programma met onder meer horeca, onderwijsinstellingen, buurtvoorzieningen en ruimtes voor creatieve makers. In het gebied, dat onderdeel is van Spoorzone Zwolle, komt een spoorpark met de karakteristieke Wärstsilä-hal als kloppend hart. Een plek waar innovatie, toekomstgericht wonen én werken samenkomen.

Voedingsbodem voor talent en bedrijven uit de hele regio
Wild, Art, Raw, Tech en Zwols. Oftewel: WärtZ. Een naam die niet alleen weergeeft wat de sfeer wordt van het nieuwe innovatiedistrict, maar die tegelijk refereert aan de bestaande Wärtsilä-hal met zijn typerende, golvende dak. Dit wordt het nieuwe icoon van deze toekomstige place-to-be. Het dak wordt beeldbepalend in WärtZ. Daarboven, daaronder en daaromheen verandert er veel. WärtZ wordt de plek waar innovatie, creativiteit, toekomstgericht wonen, studeren, verblijven én werken aan uitdagingen van de toekomst samenkomen. Zo ontstaat er een belangrijk, nieuw innovatiedistrict als voedingsbodem voor talent en bedrijven uit de hele regio. Het historische centrum van Zwolle krijgt met Wärtz een eigentijds tweede stadshart aan de zuidzijde van het station.

Grote ambities
Het terrein ondergaat de komende jaren een ruimtelijke en programmatische transformatie binnen de kaders van het Ontwikkelkader voor de hele Spoorzone en de Nota van Uitgangspunten voor de deelgebieden van NS. De gemeente Zwolle heeft grote ambities op het gebied van onder meer energie, mobiliteit, circulariteit en klimaat die breed worden gedragen. De transformatie werd in 2019 ingezet met Perron038, inmiddels een succesvol innovatielab voor de maakindustrie, in samenwerking met onder andere Hogeschool Windesheim. TeAM WärtZ van AM trekt die lijn nu door naar het hele plangebied. De Spoorzone Zwolle is van grote regionale betekenis vanwege het OV-knooppunt en de verbindingen op economie, onderwijs en cultuur. Het gebied is door het Rijk dan ook aangewezen als één van de zeventien NOVEX-gebieden voor grootschalige woningbouw. Gerdien Rots, wethouder gemeente Zwolle: “Dit plan is de next step voor de ontwikkeling van onze stad en de regio. Het biedt een compleet nieuw programma waar we echt naar uitkijken. Waar een goede samenwerking toe kan leiden, dat zien we dus vandaag: wij zijn als gemeentebestuur enorm blij met de plannen van AM. Mooi dat we onze gezamenlijke ambities op het gebied van mobiliteit, leefbaarheid en duurzaamheid voor Zwolle hier handen en voeten gaan geven. We verbinden de historische binnenstad aan de vernieuwde Spoorzone en creëren zo een groeiend en kloppend hart voor Zwolle en de regio.” Marien Kleinjan, directeur ontwikkeling AM Midden: “Met WärtZ gaan we opnieuw een langjarige verbinding aan met Zwolle. Vanuit een goede samenwerking met NS, gemeente Zwolle, het Ecoteam van de Spoorzone en heel veel andere stakeholders maken wij ons graag hard voor een inspirerend, gezond en duurzaam WärtZ en ondersteunen daarmee de ambities van Zwolle als vierde economische topregio van Nederland.” 

Innovatiedistrict
Met innovatie als motor voor de stedelijke en regionale economie biedt WärtZ hét podium voor innovatie ter ondersteuning van de ambitie van Zwolle om de vierde economische topregio van Nederland te worden. Daarnaast draagt WärtZ ook bij aan de ambities van NS als grondeigenaar om ruimte te maken voor stedelijke groei rondom stations in Nederland. Naast een economisch-culturele hotspot krijgt de Zwolse binnenstad er met deze ontwikkeling ook een nieuw binnenstedelijk woonmilieu bij. Hierbij is ruimte voor bijzondere woonconcepten zoals zorgwoningen, co-living studentenstudio’s en Friends-woningen. Ongeveer dertig procent van de woningen is bestemd voor sociale huur.

Eigen icoon
Blikvanger en epicentrum van het innovatiedistrict wordt de getransformeerde Wärtsilä-hal, naar een ontwerp van MVRDV. De hal zelf gaat ruimte bieden aan creatieve en innovatieve startups, mkb-bedrijven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Daarnaast vormt de centrale hal het podium voor evenementen. Op de Wärtsilä-hal komt een spectaculair appartementengebouw met, tussen de hal en de opbouw, een openbaar toegankelijk dek van waaruit bezoekers een 360 graden uitzicht hebben over het karakteristieke golvende dak van de hal, de uiterwaarden van de IJssel, en de binnenstad.

Groenste binnenstedelijke stationsgebied van Nederland
De openbare ruimte van WärtZ stimuleert ontmoeting én brengt de mensen dichter bij de natuur. Het landschapsontwerp van LOLA Landscape Architects is gebaseerd op de principes van ‘urban rewilding’, waarmee delen van de openbare ruimte aan de natuur teruggegeven worden. Wat nu nog grotendeels asfalt is, wordt onderdeel van een groot natuurlijk canvas voor makers, bewoners en bezoekers. Ook de stevige woongebouwen van Orange Architects, in de woonbuurt Lurelui en aan het WärtZ-plein, worden in dat wilde, groene canvas opgenomen. Hierdoor is er tussen en rondom de gebouwen overal ruimte voor groen, ontmoeten en gezond buitenleven. De ambitie is om het groenste binnenstedelijk stationsgebied van Nederland te realiseren.

WärtZ geeft voorrang aan wandelaars, fietsers en gebruikers van het openbaar vervoer, met aantrekkelijke langzaam-verkeer routes, multifunctionele (parkeer)hubs, een breed palet aan deelvervoer, een Fiets Innovatie Centrum en dit in de nabijheid van NS Station Zwolle. Het plan past bij de ambities van NS en gemeente Zwolle voor een gezonde en autoluwe wijk. AM zet daarnaast in op een energie-positief, circulair en CO2-neutraal WärtZ, passend bij de duurzaamheidsambities van de stad en de toekomst van onze planeet.

Sebastiaan de Wilde, directeur Stationsontwikkeling bij NS: “Dit plan is ambitieus, toekomstgericht en innovatief. Het laat zien hoe nieuwe manieren van ontwikkelen, bouwen en gebiedsinrichting bijdragen aan klimaatambities, woonuitdagingen en de oplossing vormen voor bereikbaarheidsvraagstukken. NS is enthousiast over deze plannen die we samen met de gemeente Zwolle, AM en nog vele andere partners mogelijk maken. Ik kijk uit naar de toekomst in dit innovatiedistrict direct naast Station Zwolle.”

De totale oppervlakte van het te ontwikkelen gebied is 9,5 hectare en bestaat uit de deelgebieden Lurelui, Spoorpark, Hallenplein met Wärtsilä-hal en Werkplaatsen. Het innovatiedistrict wordt de komende jaren in fases gerealiseerd. Naar verwachting kan in 2025 worden gestart met de realisatie van de eerste fase.

Team WärtZ

Naast AM bestaat het WärtZ-team uit MVRDV, Orange Architects, LOLA Landscape Architects, RHDHV, DGMR, Mobycon, Kickstad, Pieters Bouwtechniek, Skonk, Tenman, Stepforward, Kwirkey en ’tIdee! Marketing & Concept. Fakton begeleidde de tenderprocedure voor NS in de vorm van een verkoop in dialoog. De beoordelingscommissie bestond uit vertegenwoordigers van de gemeente Zwolle, NS, BGSV en UrbanXchange.